System Strefy Czystego Transportu gotowy - pierwsze dni i praktyczne informacje dla krakowian

Strefa Czystego Transportu w Krakowie jest już technicznie uruchomiona, a system do obsługi strefy działa w sieci i w aplikacji mKraków. W ciągu kilku pierwszych dni setki tysięcy kierowców sprawdzały, czy ich auta będą mogły wjeżdżać do strefy, a od połowy grudnia uruchomiono punkty, gdzie można uzyskać pomoc przy rejestracji. To ostatnie tygodnie przygotowań przed wejściem zasad w życie na początku 2026 r.

• System SCT został udostępniony i szybko przyciągnął tłumy
• Jak będą wyglądać zasady ruchu w Krakowie - kto wjedzie, a kto zapłaci
• Punkty obsługi i dalsze kroki przed startem zasad

System SCT został udostępniony i szybko przyciągnął tłumy

Wdrożony system informatyczny umożliwia sprawdzenie statusu pojazdu, złożenie wniosku o uprawnienie do wjazdu oraz korzystanie z usług związanych ze Strefą Czystego Transportu. Od startu działania strony i aplikacji - od poniedziałku, 8 grudnia - do czwartkowego poranka wykonano ponad 175 000 sprawdzeń uprawnień. W rozbiciu na dni było to około 62,6 tys., 71,5 tys. i 41 tys. sprawdzeń.

W tym samym okresie wpłynęło około 6,1 tys. wniosków o nadanie uprawnień. Najwięcej, ponad 5,2 tys., dotyczyło mieszkańców Krakowa, których auta nie spełniają norm emisji, ale mają prawo do zwolnienia po rejestracji w systemie. Pozostałe złożone wnioski obejmowały niemal 300 pojazdów z zagraniczną rejestracją oraz po około 100 zgłoszeń dla pojazdów specjalnych, zabytkowych i należących do osób z niepełnosprawnością.

Jak będą wyglądać zasady ruchu w Krakowie - kto wjedzie, a kto zapłaci

Strefa objąć ma około 60 proc. powierzchni miasta, w granicach IV obwodnicy. Zasady dotyczące dopuszczalnych samochodów są podzielone według masy i rodzaju napędu:

• Wymogi dla samochodów osobowych:
  • benzynowe - co najmniej norma emisji Euro 4 lub rocznik produkcji nie wcześniejszy niż 2005
  • diesle - co najmniej norma emisji Euro 6 lub rocznik produkcji nie wcześniejszy niż 2014
• Wymogi dla pojazdów powyżej 3,5 t:
  • benzynowe - norma Euro 4 lub rocznik nie wcześniejszy niż 2005
  • diesle - norma Euro 6 lub rocznik nie wcześniejszy niż 2012

Pojazdy z polskimi tablicami, które spełniają te wymogi, zostaną zakwalifikowane automatycznie. Mieszkańcy Krakowa, którzy przed 26 czerwca 2025 r. posiadali w mieście samochody, otrzymali bezterminowe zwolnienie niezależnie od wieku auta — pod warunkiem zgłoszenia pojazdu w systemie. Takiego zgłoszenia trzeba będzie dokonywać co roku.

Szczególne zwolnienia przewidziano też dla:

• osób z niepełnosprawnością - przy zgłoszeniu kopii ważnej karty parkingowej UE można wpisać jeden pojazd zwolniony z ograniczeń;
• pacjentów korzystających regularnie ze specjalistycznych świadczeń medycznych w krakowskich placówkach finansowanych publicznie - wtedy przed wjazdem należy zgłosić wizytę w systemie i potwierdzić ją na miejscu;
• właścicieli pojazdów zabytkowych wpisanych na listę wojewódzkiego konserwatora;
• właścicieli pojazdów specjalnych (np. kampery, food trucki) - zwolnienie na podstawie danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców.

Dla osób spoza Krakowa, których auta nie spełniają wymogów i które nie mają zwolnień, przewidziano okres przejściowy trwający trzy lata (2026–2028) z możliwością wjazdu po wniesieniu opłaty. System opłat zaprojektowano elastycznie:

• opłata godzinowa - 2,50 zł za godzinę,
• opłata dzienna - w 2026 r. dwie godziny pod rząd uprawniają do ruchu po strefie do końca dnia; w 2027 r. opłata dzienna wyniesie 15 zł (równowartość 6 godzin z rzędu),
• abonament miesięczny - 2026 r. - 100 zł, 2027 r. - 250 zł, 2028 r. - 500 zł.

Po 31 grudnia 2028 r. możliwość wykupienia opłat ustanie i do strefy będą mogły wjeżdżać z zewnątrz tylko pojazdy spełniające wymogi emisji (chyba że wcześniej przysługują zwolnienia).

Punkty obsługi i dalsze kroki przed startem zasad

Punkty Obsługi Mieszkańców otwarto 15 grudnia w kilku lokalizacjach, gdzie mieszkańcy mogą uzyskać pomoc przy obsłudze systemu i potwierdzeniu dokumentów. Dostępne są m.in.:

• siedziba Zarządu Dróg Miasta Krakowa - ul. Centralna 53,
• biuro Strefy Płatnego Parkowania - ul. Reymonta 20,
• Urząd Miasta Krakowa - al. Powstania Warszawskiego 10, ul. Wielicka 28a, os. Zgody 2,
• terminal autobusowo-tramwajowy Górka Narodowa P+R - ul. Papierni Prądnickich 1,
• Galeria Bronowice - ul. Stawowa 61,
• Galeria Serenada - al. gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego 41.

Uiszczenie opłat za wjazd oraz zakup naklejki potwierdzającej uprawnienie (dobrowolnej) będzie możliwe tylko w siedzibie ZDMK - ul. Centralna 53 oraz w biurze SPP - ul. Reymonta 20. W kolejnych tygodniach w systemie pojawią się kolejne funkcje - m.in. możliwość wnoszenia opłat online, uruchomienie strefomatów oraz opcja zgłaszania przejazdu na wizytę medyczną.

Do końca roku pracownicy Zarządu Transportu Publicznego i Zarządu Dróg będą prowadzić spotkania informacyjne dla mieszkańców oraz członków władz dzielnic. Wkrótce krakowianom ma też zostać rozesłany list od prezydenta Aleksandra Miszalskiego. Miasto współpracowało przy wdrożeniu m.in. ze Stowarzyszeniem Metropolia Krakowska - środki z opłat za wjazd, po odliczeniu kosztów obsługi strefy, zostaną przekazane na działania proekologiczne w gminach metropolii (wymiana starych pieców, budowa parkingów park&ride, wsparcie straży gminnych, kampanie informacyjne).

Mieszkańcy mogą korzystać z serwisu dostępnego pod adresem sct.zdmk.krakow.pl oraz przez aplikację mKraków.

W praktyce oznacza to etapowe przejście do nowego porządku ruchu w mieście - dzięki systemowi informatycznemu wiele spraw da się załatwić z domu, ale przy bardziej skomplikowanych kwestiach dostępne są punkty obsługi i planowane spotkania informacyjne.

Kilkoro praktycznych wskazówek dla kierowców i osób dojeżdżających:

• sprawdzić uprawnienia auta natychmiast na stronie lub w aplikacji i - jeśli trzeba - złożyć wniosek o zwolnienie,
• mieszkańcy z prawem do bezterminowego zwolnienia zgłaszają pojazd w systemie - zgłoszenie będzie wymagane corocznie,
• jeśli dojeżdżasz sporadycznie, rozważ opłatę godzinową (2,50 zł/godz.); dla krótkich wizyt w 2026 r. wystarczy zapłacić dwie godziny, by zostać w strefie do końca dnia,
• osoby regularnie dojeżdżające powinny policzyć opłacalność abonamentu miesięcznego (od 100 zł w 2026 r. do 500 zł w 2028 r.),
• opłat nie kupuje się we wszystkich punktach - zapłaty przyjmowane są tylko w wskazanych siedzibach ZDMK i SPP.

W następnych miesiącach warto śledzić terminarz spotkań informacyjnych oraz pojawienie się strefomatów - to ułatwi korzystanie ze strefy i pozwoli zaplanować dojazdy bez niespodzianek.

na podstawie: ZDM Kraków.