Policja Kraków: Warsztaty pod kryptonimem Zabytek-23 na temat ochrony dóbr kultury w sytuacjach kryzysowych

Międzynarodowy Ośrodek Szkolenia i Badań nad Dziedzictwem Kultury w Zagrożeniu prowadzi terminie 3-6 lipca 2023 roku część praktyczną warsztatów w zakresie ochrony dóbr kultury z przedstawicielami administracji państwowej i jednostek wojskowych z terenu woj. małopolskiego. Również Małopolska Policja bierze w nich aktywny udział. Założeniem warsztatów jest określenie i przetrenowanie działań w zakresie ochrony dóbr kultury w sytuacji kryzysowej oraz współdziałanie jednostek wojskowych z administracją publiczną.

Jednym z podstawowych założeń funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Szkolenia i Badań nad Dziedzictwem Kultury w Zagrożeniu jest bezpieczne i zachowane dziedzictwo kulturowe. Elementem, który ma zapewnić realizację takiego zadania jest praktyczne sprawdzenie funkcjonowania wybranych podmiotów administracji publicznej i Sił Zbrojnych RP w trakcie przeciwdziałania skutkom sytuacji kryzysowych.
Celem warsztatów pk. ZABYTEK-23 nt. Ochrona dóbr kultury w sytuacjach kryzysowych” jest dokonanie wszechstronnej analizy obowiązujących przepisów prawa oraz doskonalenie procedur współdziałania Sił Zbrojnych RP w procesie wsparcia układu pozamilitarnego w zakresie ochrony dóbr kultury w czasie sytuacji kryzysowej. Ich część praktyczna jest jednym z elementów pracy uczestników warsztatów analityczno - prawnych odbywających się z inicjatywy Międzynarodowego Ośrodka Szkolenia i Badań nad Dziedzictwem Kultury w Zagrożeniu. Realizacja części praktycznej warsztatów jest wynikiem i kontynuacją konsultacji oraz spotkań przedstawicieli Sił Zbrojnych RP z administracją rządową i samorządową realizowanych od stycznia 2023 roku.
Część praktyczna warsztatów pk. ZABYTEK-23 nt. Ochrona dóbr kultury w sytuacjach kryzysowych” prowadzona jest w dniach 4-6 lipca 2023 r. przez Międzynarodowy Ośrodek Szkolenia i Badań nad Dziedzictwem Kultury w Zagrożeniu. Podczas części praktycznej współdziałają ze sobą Siły Zbrojne RP oraz administracja publiczna, w tym przedstawiciele Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie, Małopolskiej Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Szkoły Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej z Krakowa, Karpackiego Oddziału Straży Granicznej, Dowództwa Wojsk Obrony Terytorialnej, 11. Małopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej, 6. Brygady Powietrznodesantowej, Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych oraz Oddziału Żandarmerii Wojskowej z Krakowa. Natomiast zabezpieczenie logistyczne zapewnia 35. Wojskowy Odział Gospodarczy.
Z jednostek Policji do realizacji ćwiczenia praktycznego przystąpiły Komenda Miejska Policji w Krakowie, Sztab Policji KWP w Krakowie, Komisariat Wodny Policji w Krakowie oraz Samodzielny Pododdział Kontrterrorystyczny Policji w Krakowie.
Obserwatorami warsztatów są przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego oraz Ministerstwa Obrony Narodowej.
Scenariusz części praktycznej pierwszego dnia warsztatów ZABYTEK-23 obejmował ewakuację dóbr kultury z Zamku Królewskiego na Wawelu i transport drogą wodną na docinku rzeki Wisły do Opactwa Benedyktynów w Tyńcu. 4 lipca żołnierze Wojskowego Zgrupowania Zadaniowego ZAMEK, pod nadzorem pracowników muzeum, dokonali zabezpieczenia, zaewidencjonowania oraz ewakuacji zbiorów do wyznaczonych uprzednio miejsc z wykorzystaniem czterech łodzi płaskodennych. Zadanie to zostało zrealizowane wraz z wydzielonymi siłami Państwowej Straży Pożarnej oraz pod ochroną Policji (m.in. eskorta na Wiśle była realizowana przez policyjnych kontrterrorystów i załogę z komisariatu wodnego). Epizod szkoleniowy dotyczący udaremnienia próby wywozu dóbr kultury drogą powietrzną zrealizowano aplikacyjnie przy udziale Karpackiego Oddziału Straży Granicznej na Lotnisku Kraków-Balice.
W drugim dniu części praktycznej warsztatów (5 lipca 2023 r.) w rejonie Placu Szczepańskiego w Krakowie przeprowadzono kolejne epizody szkoleniowe. W obiekcie Pałac Sztuki mieszczącym się na Pl. Szczepańskim 4 w Krakowie nastąpiła - hipotetyczna - eksplozja ładunku wybuchowego, w wyniku której doszło do uszkodzenia elewacji budynku oraz pożaru. Jednocześnie, w pobliżu zostało ujawnione urządzenie zawierające prawdodobnie materiały wybuchowe. Na miejsce zostaje skierowany patrol Policji, policyjna grupa rozpoznania minersko pirotechnicznego, PSP, Straż Miejska Miasta Krakowa. Policja podjęła działania zmierzające do ograniczenia ruchu pojazdów w rejonie zdarzenia, zapewniając drożność dróg dojazdowych dla podmiotów uczestniczących w działaniach. Straż Miejska Miasta Krakowa prowadziła działania wspierające pracę Policji w kierowaniu ruchem. Policyjni pirotechnicy z psem do nawęszenia zapachu materiałów wybuchowych ujawnili materiały wybuchowe i przystąpili do ich neutralizacji z wykorzystaniem specjalistycznego wielozadaniowego robota pirotechnicznego. Tymczasem żołnierze Wojskowego Zgrupowania Zadaniowego ZAME, wydzielonych sił Państwowej Straży Pożarnej, Wojskowej Straży Pożarnej oraz Zespołu CIMIC wspomaganego przez eksperta z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie zrealizowały skoordynowane działania polegające na zabezpieczeniu terenu po eksplozji, gaszeniu pożaru i ewakuacji osób oraz dóbr kultury z Pałacu Sztuki a także raportowaniu zniszczeń obiektu zabytkowego. Ze względu na charakter realizowanych działań oraz przeprowadzone ustalenia w trakcie całego zdarzenia, równolegle swoje czynności wykonywała (aplikacyjnie) policyjna grupa operacyjno procesowa.
6 lipca zaplanowana kolejne działania w ramach warsztatów pk. ZABYTEK-23, tym razem w innej części województwa.