UM Kraków: Budżet Krakowa na rok 2020 w rękach radnych

W połowie listopada prezydent Jacek Majchrowski przedstawił projekt budżetu Krakowa na 2020 rok. Wydatki zaplanowano w nim na poziomie 6 mld 657 mln zł, a dochody mają osiągnąć 6 mld 212 mln zł. Wszystkie inwestycje już rozpoczęte oraz te, dla których przygotowywana jest dokumentacja projektowa i decyzje administracyjne, będą realizowane. Projektem budżetu zajęli się już radni pierwsze czytanie odbyło się 4 grudnia na sesji Rady Miasta Krakowa.

Przyszłoroczne dochody miasta będą rekordowe, jednak jak zaznacza prezydent Krakowa Jacek Majchrowski dla części tych pieniędzy miasto jest tylko przystankiem” w drodze do właściwych odbiorców. Chodzi przede wszystkim o program 500+, na który miasto dostaje dotację od rządu, oraz o część środków na edukację przekazywaną przez rząd w ramach subwencji oświatowej.

Na łączną sumę dochodów miasta planowanych w 2020 roku składają się:

• udział gminy w podatkach PIT i CIT (2 mld 014 mln zł),
• subwencje i dotacje z budżetu państwa (2 mld 014 mln zł),
• dochody własne gminy (1 mld 905 mln zł),
• środki ze źródeł zagranicznych (277 mln zł).

Udział Krakowa w podatku PIT ma w przyszłym roku wynieść 1 mld 824 mln zł (29 proc. dochodów miasta), będzie więc o około 55 mln zł wyższy od tegorocznych wpływów (1 mld 769 mln zł). Oznacza to znaczący spadek dynamiki wzrostu dochodów z tego tytułu, czego bezpośrednim powodem są zmiany w ustawie o PIT (zerowy PIT dla osób poniżej 26. roku życia, obniżenie stawki PIT z 18 proc. do 17 proc., zwiększenie kosztów uzyskanie przychodu). Gdyby nie nowe rozwiązania ustawowe, wzrost dochodów z PIT mógłby w przyszłym roku osiągnąć poziom około 260 mln zł (czyli aż 15 proc., a tak Kraków może liczyć na jedynie 3-proc. wzrost).

Wyższe będą też wpływy do budżetu miasta z tytułu udziału w podatku CIT , co jak podkreśla wiceprezydent Krakowa Andrzej Kulig jest pochodną rozwoju przedsiębiorczości krakowian. Udział miasta w podatku CIT planowany jest w 2020 roku na poziomie 190 mln zł (w tym roku było to 156 mln zł).

Jeżeli chodzi o subwencje i dotacje z budżetu państwa (32 proc. dochodów miasta), to największym transferem jest subwencja oświatowa, którą w 2020 roku planuje się na poziomie 981 mln zł (tzw. promesa); w 2019 r. wyniosła 916 mln zł. Warto przypomnieć, że subwencja oświatowa jest naliczana na ucznia i jej wzrost wynika ze wzrostu liczby uczniów. W roku szkolnym 2018/2019 uczyło się w Krakowie o prawie 2700 uczniów więcej niż w poprzednim roku szkolnym. Różnica w wysokości subwencji oświatowej między 2018 a 2019 rokiem wyniosła 69 mln zł i wynikała właśnie ze zmiany liczby uczniów, a nie z uwzględnienia podwyżek dla nauczycieli.

Dochody własne stanowią około 30 proc. wszystkich dochodów miasta. Mowa tu m.in. o podatku od nieruchomości, opłacie za wywóz śmieci czy wpływach ze sprzedaży biletów komunikacji miejskiej.

Dochody własne Krakowa również rosną i tu, oczywiście poza Warszawą, jesteśmy liderem wśród polskich miast. Notujemy niewielki wzrost dochodów z mienia, choć w porównaniu z innym miastami Kraków ma znacznie mniejsze możliwości dysponowania mieniem ze względu na problemy własnościowe zaznacza wiceprezydent Krakowa Andrzej Kulig.

W przyszłym roku wydatki miasta ogółem sięgną 6 mld 657 mln zł i będą o 11 proc. wyższe od wydatków zaplanowanych w poprzednim roku.

Wydatki bieżące zapewniają sprawne funkcjonowanie i utrzymanie miasta na odpowiednim poziomie. Plan wydatków bieżących na rok 2020 wynosi 5 mld 489 mln zł.

Największą pozycję stanowi edukacja, która pochłania około 26 proc. ogółu wydatków bieżących. Wydatki w tej sferze rosną o około 100150 mln zł z roku na rok. Do realizacji zadań objętych subwencją oświatową miasto w 2019 r. dopłaciło z własnego budżetu około 430 mln zł mówi prezydent Krakowa Jacek Majchrowski. Na oświatowe wydatki bieżące zaplanowano w 2020 roku kwotę 1 mld 682 mln zł (dla porównania w 2019 r. było to 1 mld 535 mln zł).

W przyszłym roku znacząco wzrosną wydatki bieżące na wsparcie dla rodzin do wysokości 933 mln zł (dla porównania w 2019 r. było to 528 mln zł). Wydatki bieżące na transport i łączność wyniosą 763 mln zł. Jeżeli chodzi o procentowy udział tych kategorii w strukturze wydatków bieżących, to przedstawia się on następująco: edukacja 30,6 proc., rodzina 17 proc., a transport i łączność 13,9 proc.

W stosunku do niektórych obszarów miasto przyjęło politykę dyscyplinowania wydatków bieżących m.in. w takich działach, jak transport i łączność, sport czy kultura i ochrona dziedzictwa narodowego.

Naszą intencją było ograniczanie wydatków bieżących. Proszę zauważyć, że wyraźny wzrost w tym zakresie następuje tylko na tych zadaniach, które są finansowane ze środków rządowych, takich jak program 500+. W przyszłym roku na realizację tego programu zaangażowane zostaną środki w wysokości około 700 mln zł, one przejdą przez kasę miasta i będą wyższe od tegorocznych o około 400 mln zł. Stąd bierze się znaczący wzrost wydatków w obszarze Rodzina”. Natomiast wydatki bieżące, które miasto pokrywa z dochodów własnych, trzymane będą w ryzach wyjaśnia zastępca prezydenta Krakowa Andrzej Kulig.

Plan wydatków inwestycyjnych na rok 2020 wynosi 1 mld 138 mln zł. Priorytetem jest dla nas utrzymanie finansowania inwestycji, które są w realizacji, a więc trwa budowa, oraz zadań z podpisanymi umowami w formule zaprojektuj i wybuduj”, gdzie aktualnie trwa etap opracowania dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem decyzji administracyjnych zezwalających na rozpoczęcie budowy mówi prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

Poza tym konieczne było zapewnienie środków finansowych dla zadań, które posiadają bezzwrotne finansowanie zewnętrzne (głównie z UE), jak również dla przedsięwzięć realizowanych na podstawie porozumień i umów z partnerami zewnętrznymi (GDDKiA, MUW, ZDW, ZDP itd.). Nie można zapominać o inwestycjach realizowanych w ramach Budżetu Obywatelskiego Krakowa, które też wchodzą do łącznej puli wydatków majątkowych.

Na kształt programu inwestycyjnego miasta wpływ ma bardzo duży, bo wynoszący około 2530 proc., wzrost kosztów materiałów budowlanych, robocizny i energii elektrycznej. Z tego powodu konieczne było urealnienie, czyli dostosowanie planowanych nakładów finansowych do sytuacji w branży budowlanej tłumaczy prezydent Majchrowski.

Wśród inwestycji strategicznych , czyli takich, których realizacja będzie miała znaczenie w skali całego miasta, dominują zadania związane z systemem transportowym. W budżecie zarezerwowano środki na rozbudowę ulic: Igołomskiej, Kocmyrzowskiej i Myślenickiej, a także na rozbudowę alei 29 Listopada. Inne duże przedsięwzięcia to budowa linii tramwajowej Krowodrza Górka Górka Narodowa, modernizacja torowisk wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przebudowa stacji kolejowej SKA Swoszowice wraz z budową parkingu Park & Ride.

W przyszłorocznym budżecie uwzględniono środki na trzy inwestycje strategiczne w obszarze kultury , a mianowicie: rewaloryzację siedziby Muzeum Inżynierii Miejskiej, gdzie powstanie nowoczesne muzeum nauki i techniki, rewaloryzację Pałacu Krzysztofory oraz budowę Centrum Muzyki. Istotnym przedsięwzięciem strategicznym w zakresie sportu będzie budowa basenu przy ul. Eisenberga.

Inwestycje programowe są mniej kosztowne niż inwestycje strategiczne, ale wpływają na podniesienie komfortu życia krakowian i zapewniają równomierny rozwój miasta. Największe tego typu inwestycje zaplanowano w działach:

• transport i łączność (152 mln zł) m.in. przebudowa ul. Królowej Jadwigi oraz ul. Glinik, budowa ścieżek rowerowych, budowa chodników,
• ochrona i kształtowanie środowiska (123 mln zł) m.in. przebudowa parku im. Jerzmanowskich, park Zakrzówek, rewitalizacja kamieniołomu Libana, rewitalizacja nowohuckich podwórek, rewitalizacja parku Jordana, park sensoryczny na os. Tysiąclecia,
• kultura i ochrona dziedzictwa narodowego (75 mln zł) m.in. adaptacja budynku dawnej Zbrojowni na Muzeum Fotografii, rewitalizacja fortu Łapianka,
• oświata i wychowanie (58 mln zł) m.in. budowa szkół na os. Gotyk i os. Kliny, termomodernizacja budynków oświatowych,
• zdrowie (47 mln zł) m.in. termomodernizacja szpitala im. Żeromskiego, przebudowa szpitala im. Narutowicza, przebudowa Miejskiego Centrum Opieki,
• sport i rekreacja (41 mln zł) m.in. rewitalizacja boisk, budowa basenów przy SP nr 155 i przy SP nr 5,
• mieszkalnictwo (21 mln zł) m.in. budowa zespołu budynków mieszkalnych (ul. J.K. Przyzby, ul. Zalesie, ul. Wańkowicza).

Na koniec warto wspomnieć, że rosnącym wydatkiem w budżecie Krakowa jest także tzw. janosikowe”, czyli system dofinansowywania, który polega na przekazywaniu przez bogatsze samorządy części dochodów na rzecz biedniejszych gmin. W 2019 r. Kraków wypłacił z tego tytułu ponad 92 mln zł. W 2020 r. będzie to kwota ponad 116 mln zł.

Problemem, z którym od wielu lat zmaga się miasto, jest niedofinansowanie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Dlatego Kraków zdecydował się na złożenie pozwów przeciwko Skarbowi Państwa. 19 grudnia 2018 r. Sąd Okręgowy w Krakowie przychylił się do pierwszego pozwu (obejmującego rok 2011 i tylko części zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wykonywanych przez miasto) i wydał wyrok, na mocy którego Skarb Państwa musi zapłacić Gminie Miejskiej Kraków 3,8 mln zł za zadania, które Małopolski Urząd Wojewódzki zlecił UMK. Drugi pozew z tytułu nieprzekazania gminie w odpowiedniej wysokości dotacji na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej obejmuje kolejne lata: 20122018 i kwotę 46,8 mln zł.

• Projekt budżetu Miasta Krakowa 2020 [PDF]