Aromatyczna kiełbasa krakowska sucha duma krakowskiej tradycji wędliniarskiej

Kiedy myślimy o tradycyjnej kuchni krakowskiej , jednym z pierwszych skojarzeń jest właśnie kiełbasa krakowska sucha. To jedna z najbardziej znanych i cenionych polskich wędlin, która wyróżnia się wyjątkowym aromatem, zwartą strukturą oraz intensywnym smakiem. Jej receptura sięga wieków, a produkcja opiera się na klasycznych metodach peklowania, wędzenia i suszenia, które nadają jej charakterystyczną kruchą konsystencję i wyrazisty aromat dymu wędzarniczego.
Krakowska sucha była szczególnie popularna w XIX wieku, kiedy to krakowscy rzeźnicy i masarze dopracowali jej recepturę do perfekcji. Nic dziwnego, że szybko stała się eksportowym przebojem do dziś jest jedną z najbardziej znanych polskich kiełbas na świecie!
Jak powstaje prawdziwa kiełbasa krakowska sucha i dlaczego jej przygotowanie trwa nawet kilka tygodni? Oto sprawdzony tradycyjny przepis , który pozwoli Ci odtworzyć ten wyjątkowy smak w domowych warunkach.
Przepis na kiełbasę krakowską suchą
⏳ Czas przygotowania : 5 dni (peklowanie) + 1 dzień (wędzenie) + 7 dni (suszenie)
🍽 Porcja dla : ok. 2,5 kg kiełbasy
- 2 kg mięsa wieprzowego (najlepiej szynka lub łopatka)
- 500 g tłustszego mięsa (np. boczku lub karkówki)
- 30 g soli peklującej (ok. 15 g na każdy kg mięsa)
- 1 łyżeczka cukru
- 1 łyżeczka mielonego pieprzu
- 1 łyżeczka czosnku granulowanego lub 2 ząbki świeżego czosnku
- ½ łyżeczki majeranku
- ½ łyżeczki gałki muszkatołowej
- ½ łyżeczki mielonego kminku (opcjonalnie)
- 100 ml zimnej wody
- 2 m jelit wieprzowych (średnica ok. 50 mm)
Sposób przygotowania
1. Peklowanie mięsa
- Mięso pokrój na kawałki i dokładnie wymieszaj z solą peklującą oraz cukrem.
- Przełóż do miski lub pojemnika, przykryj folią spożywczą i odstaw do lodówki na 5 dni , codziennie mieszając. Dzięki peklowaniu mięso nabierze głębokiego smaku i zachowa odpowiednią barwę.
2. Mielenie i przyprawianie
- Po zakończeniu peklowania zmiel mięso w maszynce do mięsa na grubym sitku (ok. 10 mm), aby zachować charakterystyczną strukturę krakowskiej kiełbasy.
- Dodaj przyprawy: pieprz, czosnek, majeranek, gałkę muszkatołową i kminek.
- Wlej zimną wodę i dokładnie wyrób masę mięsną przez kilka minut, aż będzie kleista.
3. Nadziewanie jelit
- Jelita namocz w letniej wodzie przez około 30 minut , aby zmiękły.
- Napełnij je przygotowaną masą, formując długie batony o średnicy 5 cm. Zwiąż końce sznurkiem.
- Odłóż do osadzenia na 12 godzin w temperaturze ok. 1012°C (np. w chłodnym pomieszczeniu lub lodówce).
4. Wędzenie kiełbasy
- Kiełbasę powieś w wędzarni i osuszaj w temperaturze 40°C przez 12 godziny.
- Następnie wędź dymem z drewna bukowego lub olchowego przez 46 godzin w temperaturze 5060°C , aż kiełbasa nabierze złoto-brązowego koloru.
5. Suszenie
- Po wędzeniu kiełbasę powieś w chłodnym, przewiewnym miejscu o temperaturze 1015°C.
- Susz przez 57 dni , aż stanie się twardsza i zwarta.
Jak podawać kiełbasę krakowską suchą?
Kiełbasa krakowska sucha jest niezwykle uniwersalna i można ją serwować na wiele sposobów:
- Pokrojona w cienkie plasterki idealna na kanapki z masłem i chlebem żytnim.
- Jako przekąska na desce wędlin świetnie komponuje się z ogórkami kiszonymi, musztardą i chrzanem.
- Do sałatek i przekąsek np. jako dodatek do sałatki ziemniaczanej.
- Z pieczywem i serem doskonała na śniadanie lub kolację.
Jak zmodyfikować przepis?
Mocniejszy aromat
- Możesz dodać do mięsa mieloną gorczycę lub odrobinę papryki wędzonej , aby nadać bardziej pikantny charakter.
- Jeśli lubisz bardziej wyrazisty smak, spróbuj dodać kawałki jałowca do wędzenia.
Wersja delikatniejsza
- Możesz użyć więcej szynki i mniej tłustego mięsa, aby kiełbasa była mniej tłusta.
- Zamiast gałki muszkatołowej można dodać więcej majeranku dla łagodniejszego aromatu.
Szybsza alternatywa
- Jeśli nie masz możliwości suszenia przez tydzień, możesz podać kiełbasę zaraz po wędzeniu jako kiełbasę krakowską parzoną wystarczy sparzyć ją w wodzie o temperaturze 75°C przez 20 minut.
Kiełbasa krakowska sucha smak prawdziwego rzemiosła
Kiełbasa krakowska sucha to prawdziwa duma krakowskiej tradycji masarskiej jej wyjątkowy smak i aromat to efekt długiego procesu dojrzewania i wędzenia. Kiedyś była wędliną luksusową, serwowaną na specjalne okazje, a dziś możesz przygotować ją w domowych warunkach, odtwarzając smak prawdziwej, tradycyjnej kuchni krakowskiej.
Spróbuj zrobić ją samodzielnie, a przekonasz się, dlaczego kiełbasa krakowska sucha od wieków cieszy się tak wielkim uznaniem!
Autor: Sylwia Olbrych