UM Kraków: Krakowskie szopki na liście UNESCO?

Trwają obrady komitetu UNESCO na Mauritiusie. Tradycja budowy krakowskich szopek ma szansę trafić na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Decyzja zapadnie w czwartek, 29 listopada. Będzie to pierwszy wpis dotyczący niematerialnego dziedzictwa, który jest związany z Polską.

Fot. materiały prasowe / Muzeum Historyczne Miasta Krakowa

Dotychczas na listę UNESCO wpisano ok. 400 różnego rodzaju zwyczajów, m.in. joga z Indii, rumba z Kuby, portugalski śpiew fado, chińska kaligrafia i dieta śródziemnomorska. Teraz dołączyło do nich krakowskie szopkarstwo. Jak podkreślają szopkarze, choć szopki robi się na całym świecie, to te z Krakowa są wyjątkowe. To właśnie w naszym mieście wykształcił się sposób obrazowania szopki z wykorzystaniem lokalnych elementów architektonicznych przede wszystkim zabytków Krakowa. Tradycja szopkarska trwa nieprzerwanie od XIX wieku. Pierwotnie wykonywaniem szopek trudnili się rzemieślnicy z ówczesnych przedmieść Krakowa, głównie z Krowodrzy i Zwierzyńca. W okresie świąt Bożego Narodzenia chodzili po domach, prezentując swoje dzieła, pełniące wówczas rolę przenośnych teatrzyków. Najstarsza zachowana szopka krakowska znajduje się w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie; jest to dzieło Michała Ezenekiera z drugiej połowy XIX stulecia.

W 1937 r. dr Jerzy Dobrzycki, kierownik Biura Propagandy Miejskiej, zainicjował Konkurs Szopek Krakowskich. W pierwszy czwartek grudnia szopkarze przynoszą swoje prace na Rynek Główny i ustawiają je na stopniach pomnika Adama Mickiewicza. Szopki ocenia jury, składające się z historyków, etnografów, historyków sztuki, architektów, plastyków. W konkursie bierze udział ok. 50 szopkarzy w kategorii seniorów oraz kilkuset w kategoriach dziecięcych i młodzieżowych.

76. Konkurs Szopek Krakowskich odbędzie się w czwartek, 6 grudnia, na Rynku Głównym w Krakowie. Po hejnale o godz. 12.00, korowód twórców przejdzie wokół Rynku Głównego przed estradę, na której odbędzie się prezentacja szopek. Ogłoszenie wyników w kategorii Dorośli” nastąpi w niedzielę, 9 grudnia, o godz. 14.00 w sali audytoryjnej Kupferhaus w Pałacu Krzysztofory (Rynek Główny 35). Potem wszystkie zgłoszone szopki tradycyjnie są prezentowane na pokonkursowej wystawie w Celestacie (ul. Lubicz 16). Będzie ona trwać od 10 grudnia 2018 r. do 24 lutego 2019 r. Uroczyste otwarcie wystawy, połączone z zapaleniem światełka na bożonarodzeniowej szopce w Ogrodzie Strzeleckim, rozpocznie się 9 grudnia 2018 r. o godz. 16.00.

W 2019 r. już po raz czwarty dzięki współpracy Muzeum Historycznego Miasta Krakowa oraz Krakowskiego Biura Festiwalowego, a także zaangażowaniu właścicieli i najemców lokali w centrum miasta szopki wyjdą poza mury muzeum. W ramach akcji Wokół szopki” (6 grudnia31 stycznia) pokazywane będą w witrynach sklepów, hoteli i restauracji, a także przed galeriami handlowymi, w parkach i na placach. W różnych punktach miasta będziemy więc mogli podziwiać 41 dzieł kunsztu krakowskich szopkarzy. Część eksponatów pochodzi z poprzednich edycji konkursu, a część została wykonana specjalnie na potrzeby projektu i umieszczona w iluminowanych ekspozytorach. Kulminacją akcji będzie 6 stycznia 2019 r. spacer Wokół szopki”, który poprowadzi dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Michał Niezabitowski. Został również przygotowany dwujęzyczny spacerownik broszura towarzysząca akcji, z opisem szlaku krakowskich szopek.

Wpis krakowskiego szopkarstwa na Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO po raz kolejny stanie się potwierdzeniem pierwszoplanowej roli Krakowa w kultywowaniu tradycji i zwyczajów naszego narodowego dziedzictwa i jego promocji na świecie.