UM Kraków: Krakowska edukacja: nowy rok szkolny i kolejne wyzwania

Z wyzwaniami, które w oświacie przynosi początek września, mierzyć się muszą nie tylko uczniowie i nauczyciele, ale także samorządy szczególnie wtedy, gdy system kształcenia podlega reformie. Priorytetem polityki edukacyjnej Krakowa w epoce zmian jest sprostanie nowym wymaganiom systemowym, a jednocześnie zapewnienie uczniom i nauczycielom komfortowych warunków nauki i pracy. Stąd działania mające na celu przygotowanie szkół na tzw. podwójny rocznik, a z drugiej stała troska o podnoszenie poziomu kształcenia, rozwijanie innowacyjnych projektów i wzbogacanie oferty zajęć pozalekcyjnych.

Fot. Bogusław Świerzowski / krakow.pl

Z roku na rok rosną wydatki na oświatę, a wraz z nimi odsetek wskazujący, ile miasto dopłaca do tych zadań z własnego budżetu. W 2018 r. Kraków dysponuje budżetem w wysokości około 5 mld 581 mln zł. Wydatki na zadania oświatowe stanowią kwotę 1 mld 481 mln zł. Subwencja oświatowa, czyli środki, którymi władza centralna zasila gminne budżety edukacyjne, nie pokrywa w całości wydatków w tej sferze. W 2018 r. Kraków dostanie w ramach subwencji 863 mln 677 tys. zł. Aby sprostować potrzebom w obszarze edukacji, miasto dołoży z własnego budżetu kwotę pokrywającą 39,44% wydatków na zadania oświatowe.

W tegorocznym budżecie Krakowa na inwestycje programowe związane z infrastrukturą oświatową (w tym przyszkolnymi obiektami sportowymi) zaplanowano ok. 129,18 mln zł (84,15 mln zł w programie Oświata i Wychowanie oraz 45,03 mln zł w programie Sport i Rekreacja). Najważniejsze z nich to tworzenie nowych miejsc przedszkolnych, w tym budowa 4-oddziałowego przedszkola oraz adaptacja szkoły podstawowej na potrzeby 4-oddziałowego przedszkola. Organizowaniu nowych miejskich przedszkoli towarzyszy skuteczna polityka dotacyjna, polegająca na zwiększeniu dotacji dla publicznych przedszkoli niesamorządowych
w okresie od stycznia 2016 r. do marca 2018 r. ze 100% do 115%, a od kwietnia 2018 r. do 120%. Dzięki temu w okresie od stycznia 2014 r. do maja 2018 r. liczba dotowanych przedszkoli publicznych wzrosła z 18 do 75, a liczba miejsc zwiększyła się o ok. 4,5 tys.

Miasto prowadzi też szeroko zakrojony projekt termomodernizacji obejmie on prawie 30 jednostek, gównie szkoły podstawowe i przedszkola. Równolegle trwa rozbudowa, adaptacja i modernizacja niektórych szkół i placówek: prace o takim charakterze wykonywane są w prawie 40 jednostkach. Ich celem jest zwiększenie bezpieczeństwa i komfortu nauki. Budowa sal gimnastycznych i hal sportowych, tworzenie, rewitalizacja i modernizacja boisk przyszkolnych to również ważne inwestycje, ponieważ na tych obiektach dzieci i młodzież rozwijają swoje talenty sportowe i uczestniczą w bogatej ofercie zajęć pozalekcyjnych.

Na rozwój tej ostatniej Kraków kładzie duży nacisk bezpłatne pozalekcyjne zajęcia sportowe i rekreacyjne organizowane są na miejskich obiektach, w ramach miejskich programów sportowych. Aktualnie realizowanych jest 15 takich stałych programów, obejmujących m.in. takie dyscypliny, jak: piłka nożna, piłka ręczna, piłka siatkowa, lekkoatletyka, karate, tenis ziemny, koszykówka, narciarstwo, snowboard, rugby, taniec. Na szczególną uwagę zasługują Krakowska Olimpiada Młodzieży oraz Akademia Przedszkolaka. Od 2010 roku liczba miejskich programów sportowych zwiększyła się trzykrotnie, a liczba osobowejść w 2017 roku wyniosła 309 393. Ofertę bezpłatnych zajęć sportowo-rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży uzupełniają stałe zajęcia organizowane przez miejskie jednostki Międzyszkolne Ośrodki Sportowe: Kraków-Wschód i Kraków-Zachód, jak również Krakowski Szkolny Ośrodek Sportowy (ponad 15 sekcji, w tym: lekkoatletyczna, gimnastyki korekcyjnej i artystycznej, tańca towarzyskiego, tenisa, łyżwiarstwa, pływania oraz zespołowych gier sportowych). Zajęcia są bezpłatnie i dostosowane do poziomu zaawansowania uczestników, prowadzą je wykwalifikowani nauczyciele-trenerzy.

W ostatnim czasie uwaga mediów i opinii publicznej przeniosła się z edukacji przedszkolnej na sytuację edukacyjną starszych uczniów, a dokładnie rok 2019, kiedy do liceów pójdą ostatni absolwenci gimnazjów oraz absolwenci ośmioklasowych już szkół podstawowych, czyli tzw. podwójny rocznik. Mówi się, że kumulacja uczniów uczących się w starym i nowym systemie spowoduje, że zabraknie miejsc w rekrutacji do szkół ponadpodstawowych. W przypadku Krakowa przygotowania do rekrutacji do szkół ponadpodstawowych na rok szkolny 2019/2020 rozpoczęły się już jesienią 2016 r.

Podczas konsultowania założeń do projektu sieci szkół miasto przedstawiło propozycję przekształcenia niektórych gimnazjów w licea ogólnokształcące właśnie po to, aby zwiększyć ofertę. Warto zauważyć, że liczba miejsc, którymi dysponują krakowskie samorządowe szkoły ponadgimnazjalne / ponadpodstawowe, jest wystarczająca, by uniknąć negatywnych skutków tzw. kumulacji roczników. Od 2007 roku liczba uczniów w liceach samorządowych spadła o 5700, mają one zatem spory potencjał rekrutacyjny. Ponadto 12 liceów funkcjonowało w zespołach szkół z gimnazjami wygaszane gimnazja zwalniają miejsce dla oddziałów liceów ogólnokształcących. Powstały też 4 nowe samorządowe licea ogólnokształcące. Stale zwiększa się liczba miejsc w liceach niesamorządowych publicznych. Szkoły techniczne co roku dysponują miejscami. Dodatkowo w Krakowie wszystkie samorządowe szkoły techniczne (technika i branżowe szkoły I stopnia) funkcjonują w zespołach szkół, co stwarza komfortowe warunki do elastycznych decyzji w zakresie planowania oddziałów technikum lub branżowej szkoły I stopnia.