W najbliższą sobotę, 30 września miłośnicy historii będą mieli okazje poznać tajemnice fortu „Kościuszko”. Zwiedzanie odbędzie się w ramach akcji „Spacerownik Gazety Wyborczej”.
Fort nr 2 „Kościuszko” to obiekt typu cytadelowego, który powstał wokół kopca Kościuszki w latach 1850-56. Był przystosowany do samodzielnej obrony. Bronił dostępu od zachodu do rdzenia Twierdzy Kraków. Jest jednym z najstarszych, zachowanych obiektów Twierdzy Kraków. Obecnie na jego terenie mieści się m.in. Muzeum Kościuszkowskie, siedziba radia RMF FM, hotel oraz kawiarnie.
Teren działki fortecznej pozostaje we władaniu czterech użytkowników: Komitetu Kopca Kościuszki, RMF FM, Zarządu Zieleni Miejskiej i Zarządu Budynków Komunalnych. Na części terenu zarządzanej przez ZBK nie ma zachowanych obiektów kubaturowych. Realizowane są tam dwa projekty mające na celu zabezpieczenie i częściowe odtworzenie zburzonych bastionów Fortu. Na tym terenie ma docelowo powstać uporządkowany teren parkowo-rekreacyjny.
Do 2017 roku odkopane zostały relikty murów wewnętrznych bastionów I-III wraz z ich częściowym i zróżnicowanym odtworzeniem. Obok kurtyn II-III przywrócone zostały nawet blanki murów. W rejonie odsłoniętego muru ukazała się oryginalnie zachowana, biegnąca wzdłuż niego, brukowana ścieżka. Odkrycie to spowodowało zmianę pierwotnej koncepcji utworzenia na odtworzonych reliktach miejsc do siedzenia ze ścieżką na poziomie istniejącej drogi asfaltowej. Docelowo zniwelowany zostanie jeszcze obszar pomiędzy drogą asfaltową a murem. Na prace te wydano do 2016 r. kwotę 1 747 142,99 zł w tym dofinansowanie ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa wyniosło 650 739,17 zł.
Aktualnie prowadzone są prace nad określeniem przebiegu zarysu bastionów I i II celem odsłonięcia ich murów zewnętrznych wraz z częściowym przywróceniem zarysu fosy. Następnie podjęte zostaną dalsze decyzje nad zakresem odtworzenia lub zaznaczenia w terenie przebiegu zniszczonych murów.
Wszystkie prace poprzedzone zostały uporządkowaniem zieleni oraz pracami archeologicznymi. Realizowano je w oparciu o dofinansowanie ze SKOZK-u. Złożono został także wniosek do SKOZK na dofinansowanie w roku 2017 ze środków NFRZK zadania pod nazwą „Rewitalizacja i zagospodarowanie terenów pomilitarnych po zniszczonych elementach fortu nr 2 „Kościuszko”.
Komitet zaakceptował wartość zadania w wysokości 749 119,30 zł z dofinansowaniem w wysokości 337 103,68 zł. Do pełnej realizacji planowanych działań dla fortu nr 2 „Kościuszko” niezbędne są jeszcze środki w wysokości ok. 20 mln zł.
