13 marca 2018 roku w Zespole Szkół Techniczno – Ekonomicznych w Skawinie odbyła się lekcja pt.”Holocaust – lekcja historii, szacunku i tolerancji“, przygotowana przez uczniów klasy 1AM oraz nauczyciela A. Ciaptacza. Podczas zajęć poruszone zostały następujące tematy:
- Dlaczego uczymy o Holocauście – mgr Andrzej Ciaptacz
- Kraków miasto Polaków i Żydów – Michał Gacek
- Polityka nazistów wobec Żydów – Konrad Przejczowski
- Zagłada Żydów w Krakowie – Okupacja-Getto-Obóz w Płaszowie – Piotr Kubas, Kamil Keppert, Przemysław Romek, Patryk Lalik
- Utwory Wisławy Szymborskiej, Józefy Radzymińskiej, Mordechaja Gebertiga, Icchaka Kacenelsona, Antoniego Słonimskiego – Jacek Bazan, Szymon Mazur, Lelek Leszek, Przemysław Maj, Karolina Delkowska, Weronika Adamus
- Historia Ireny Sendlerowej
Kraków – 13 marca 1943 roku – Niemcy rozpoczęli likwidację krakowskiego getta. Mieszkańcy getta A mieli trafić do obozu w Płaszowie, zgodnie z rozkazem wydanym przez Himmlera w październiku 1942 roku, by robotnicy żydowscy opuścili miasta i zostali umieszczeni w obozach pracy, a z części B wysiedleni, co oznaczało wywiezienie do obozów koncentracyjnych. W sobotę 13 marca 1943 roku pod nadzorem komendanta Płaszowa Amona Getha rozpoczęto selekcję. Oddzielano mężczyzn od kobiet, dzieci od matek, mordowano niemowlęta. Konfiskowano resztki dobytku, grabiono pożydowskie mieszkania. Ukrywających się rozstrzeliwano na miejscu.” Wieść o likwidacji getta spadła na nas w momencie, gdy byliśmy załamani rodzinnym nieszczęściem, częstymi wysiedleniami i brakiem nadziei. Zakomunikowano, że przechodzimy do obozu pracy w Płaszowie.[…] Na placu Zgody czekały przykryte brezentem ciężarówki. To dla dzieci i dla starców oraz dla chorych – oznajmiono nam – Im ciężko będzie iść na piechotę. Brzmiało to logicznie. Wyszliśmy, więc ustawieni w piątki, a siostra została z dziećmi.[…] Wtedy Niemcy zdjęli brezenty z ciężarówek. Ukazały się karabiny maszynowe, które zaczęły zionąć ogniem i uśmierciły wszystkich tam zebranych” – wspomina Lea Shinar, Szkice z obozu w Płaszowie.
Z problematyką zagłady narodu żydowskiego uczniowie mają okazje spotykać się wielokrotnie podczas edukacji szkolnej. Na ogół zagadnienie to związane jest z tematyką II wojny światowej. Ważnym elementem w procesie nauczania o Zagładzie Żydów stały się prowadzone zawsze w marcu już od 2001 roku w ZST–E lekcje, Holocaust – lekcja historii, szacunku i tolerancji, których pomysłodawcą jest Andrzej Ciaptacz, a adresowane są do całego środowiska lokalnego.
Elegia miasteczek żydowskich
Antoni Słonimski
Nie masz już, nie masz w Polsce żydowskich miasteczek,
W Hrubieszowie, Karczewie, Brodach, Falenicy
Próżno byś szukał w oknach zapalonych świeczek,
I śpiewu nasłuchiwał z drewnianej bóżnicy.
Znikły resztki ostatnie, żydowskie łachmany,
Krew piaskiem przysypano, ślady uprzątnięto
I wapnem sinym czysto wybielono ściany
Jak po zarazie jakiejś lub na wielkie święto.
Błyszczy tu księżyc jeden, chłodny, blady, obcy,
Już za miastem na szosie, gdy noc się rozpala,
Krewni moi żydowscy, poetyczni chłopcy,
Nie odnajdą dwu złotych księżyców Chagala.
Te księżyce nad inną już chodzą planetą,
Odfrunęły spłoszone milczeniem ponurym.
Już nie ma tych miasteczek, gdzie szewc był poetą,
Zegarmistrz filozofem, fryzjer trubadurem.
Nie ma już tych miasteczek, gdzie biblijne pieśni
Wiatr łączył z polską piosnką i słowiańskim żalem,
Gdzie starzy żydzi w sadach pod cieniem czereśni
Opłakiwali święte mury Jeruzalem.
Nie ma już tych miasteczek, przeminęły cieniem,
I cień ten kłaść się będzie między nasze słowa,
Nim się zbliżą bratersko i złączą od nowa
Dwa narody karmione stuleci cierpieniem.
„Jeśli człowiek niszczy jedno życie, to tak, jak gdyby zniszczył cały świat, A jeśli człowiek ratuje jedno życie, to jest tak, jak gdyby uratował cały świat.” – Talmud Babiloński, Sanhedryn 37a
„ Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich” – Ewangelia św. Jana 15,13
Byłem i jestem zadowolony nie tylko z wyników pracy moich uczniów, ale także z postawy moralnej jaką zaprezentowali wszyscy uczestnicy lekcji. Jestem przekonany, iż poprzez inspirowanie uczniów do różnych form samodzielnej i zespołowej pracy oraz pobudzenie ich do refleksji nad przeszłością, można dzisiaj skutecznie kształtować postawy tolerancji i otwartości na innych ludzi. Takie podejście może doprowadzić do odrzucenia przez młodzież stereotypów i uprzedzeń.
Andrzej Ciaptacz – nauczyciel historii
i wiedzy o społeczeństwie w ZSTE Skawina
